135 miljoen euro voor ontwikkeling van supercomputers

De komende 10 jaar trekt het kabinet samen met kennisinstellingen 135 miljoen euro uit voor de ontwikkeling van supercomputers met exponentiële rekenkracht, de zogenaamde quantumcomputers. Met deze investering wil het kabinet de leidende positie van het Nederlandse instituut voor quantumtechnologie, QuTech uit Delft, verder versterken. Zo kunnen onze bedrijven en wetenschappers snel kunnen profiteren van de kansen die deze technologie biedt. Minister Henk Kamp (EZ) en minister Jet Bussemaker (OCW) ondertekenen vandaag hiervoor een overeenkomst met vertegenwoordigers van TU Delft, TNO, NWO en Topsector HTSM.

Minister Henk Kamp van Economische Zaken: “De volgende generatie supercomputers biedt kansen voor Nederlandse bedrijven om nieuwe producten en diensten te ontwikkelen. Om die mogelijkheden hier in plaats van elders tot wasdom te laten komen, zijn lange termijn investeringen noodzakelijk. Alleen dan kan onze economie optimaal profiteren van de voordelen van quantumtechnologie, zoals betere databeveiliging en meer rekenkracht.”

Minister Jet Bussemaker van OCW: "Het is belangrijk, dat door dit commitment en door de lange termijn investeringen Nederland wetenschappelijk gezien zijn plaats in de quantummechanica kan behouden en zelfs uitbouwen. Grote wetenschappers blijven hierdoor behouden voor Nederland en talenten worden aangetrokken om hun talenten hier en op dit fascinerende terrein in te zetten."

(Foto Erick Lucero - 2010)

Een quantumcomputer chip kan informatie verschillende ordes van grootte verwerken, sneller dan een gewone silicium computerchip. Het vermogen van quantum computing om problemen op te lossen is duizenden malen sneller dan traditionele computersystemen

Door financieringszekerheid vanuit de overheid wordt het voor QuTech mogelijk om extra private investeerders te interesseren, om te investeren in laboratoria en om talentvolle wetenschappers aan te trekken. Momenteel werken er 100 wetenschappers bij QuTech in Delft onder leiding van wetenschapper Leo Kouwenhoven. Dat aantal zal in vijf jaar tijd verdubbelen naar meer dan 200 wetenschappers. Zij gaan werken aan de verdere evolutie van de technologie en aan praktijkgerichte toepassingen, zoals betere databeveiliging. De informatie die deze computers met elkaar uitwisselen valt namelijk nauwelijks te onderscheppen. Ook biedt de technologie exponentieel meer rekencapaciteit, waardoor bijvoorbeeld nieuwe medicijnen sneller ontwikkeld kunnen worden. De mondiale markt voor toepassingen op basis van quantumtechnologie groeit naar verwachting naar 2 miljard euro per jaar in 2020, zo blijkt uit onderzoek.

Wereldwijd is er een wetenschappelijke wedloop gaande om de quantumtechnologie verder door te laten breken. Meer dan 7000 wetenschappers werken aan de ontwikkeling. Grote technologiebedrijven als Google, Microsoft en Thales investeren tientallen miljoenen in quantumtechnologie. Als een van de toonaangevende instituten ontvangt QuTech bijvoorbeeld sinds 2010 financiële ondersteuning van Microsoft voor fundamenteel onderzoek.

QuTech is door het kabinet benoemd tot één van de vier Nationale Iconen. Dit zijn innovaties die zorgen voor toekomstige welvaart en bijdragen aan het oplossen van mondiale vraagstukken. De Nationale Iconen krijgen ondersteuning op maat. Ministers Kamp en Bussemaker zijn namens het kabinet verbonden als ambassadeur aan QuTech en ondersteunen het instituut met contacten in binnen- en buitenland.

Quantumcomputers?

Deze computer maakt gebruik van de kwantumeffecten verstrengeling en superpositie, die kwantumdeeltjes zoals een elektron, of foton onder bepaalde omstandigheden kunnen vertonen. De digitale computers hebben gegevens nodig, die worden gecodeerd in binaire cijfers (bits), elk waarvan steeds op twee bepaalde toestanden (0 of 1) moet staan. Kwantumberekening gebruikt qubits (quantum bits), die in superpositie van toestanden staan.

- verstrengeling (entanglement) van een gepaard elementair deeltje betekent, dat er een mysterieuze verbinding bestaat tussen deze twee deeltjes die schijnbaar onafhankelijk is van de onderlinge afstand. Als de toestand van een deeltje gemeten wordt, weet men ook onmiddellijk wat de toestand van het andere deeltje is, hoever zij ook van elkaar verwijderd zijn.

- superpositie van een deeltje betekent, dat bijvoorbeeld de spin hiervan (normaal maar één mogelijke waarde) alle mogelijke waarden tegelijkertijd kan aannemen. Lees meer over de quantumcomputers op de website van http://www.newscientist.nl/dossiers/quantumcomputer/