Briefwisseling Amstelveense kunstenaars over het atelierbeleid

Betreft: bedrijfsverzamelgebouw Bouwerij 81, industrieterrein Legmeer, Amstelveen.

5-5-2013

Geachte heer Levie,

Op 23 april 2013 hebben wij, Amstelveense kunstenaars welke een gesubsidieerd atelier van de gemeente huren, kennis mogen maken met uw nieuwe plannen ter realisatie van een bedrijfsverzamelgebouw voor alle kunstenaars. Dit ter vervanging van de huidige ateliercomplexen aan Van Weerden Poelmanlaan 4 en Amsterdamseweg 24.

Het oorspronkelijke idee voor een Art Factory met een grote uitstraling naar buiten en alle opties om de binnenkant zo vrij en functioneel mogelijk in te richten, heeft u eerder dit jaar afgeblazen. In het nieuwe plan kiest u voor een bestaand pand, waar de nodige aanpassingen in aangebracht moeten worden. Het pand is gelegen aan Bouwerij 81.

Duidelijk is, dat het hier niet meer gaat om een ateliercomplex, maar om een bedrijfsverzamelgebouw. De geplande invulling hiervan wijkt dan ook zeer af van de huidige situatie, of die welke met de Art Factory beoogd werd.

Het plan is om 19 werkruimtes te huisvesten, tegenover 18 nu. Tevens is er ruimte ingepland voor een expositieruimte. Waar echter de huidige totale atelierruimte nu zo'n 1000 m² bedraagt, wordt deze teruggebracht tot slechts 730 m². Oftewel een kwart minder aan werkbaar vloeroppervlak.

(Foto Amstelveenweb.com - 2011)

Ateliercomplex aan de Van Weerden Poelmanlaan 4

Daar ook de hoogte in het nieuw in te richten complex aanmerkelijk lager is (veel huurders profiteren nu maximaal door het gebruik van tussenverdiepingen, extra opslagcapaciteit, etc.) treedt er een reductie van het totale volume op van meer dan 40%. Daarbij genomen, dat het nieuwe complex geen buitenruimte biedt in tegenstelling tot de huidige 2 aanwezige schoolpleinen, moeten we concluderen, dat waar -weliswaar op papier- continuïteit gewaarborgd lijkt, deze in de praktijk amper realiseerbaar zal blijken.

De meeste ruimtes in het nieuwe complex hebben een grootte van zo’n 40 m². Dit is opmerkelijk, omdat het overgrote deel van de huidige huurders aangegeven heeft een atelierruimte te willen betrekken van vergelijkbare grootte als nu, te weten zo’n 58 m²! Daarvan komen maar twee ruimtes beschikbaar, terwijl er 5 ruimtes gebouwd worden die ver onder de maat zijn, minder dan de helft aan vloeroppervlakte dan in de huidige situatie. Niemand zal een van die 5 ruimtes willen huren! Hetgeen inhoudt, dat we in deze situatie minimaal 5 werkruimtes te kort gaan komen. Maar feitelijk 14, wanneer we de behoeftes van de huidige huurders zouden respecteren.

Het pand, waar u uw keuze voor gemaakt heeft, is een kantoorpand. En het is daarom ook op zulk gebruik ingericht. Ateliers zijn ruimtes die een werkplaatsachtig karakter hebben. En al behoren kunstenaars tot eenzelfde beroepsgroep, hun werkwijzen lopen zo uiteen, dat het onmogelijk is ze zo bovenop elkaar te plaatsen als in het bedoelde pand. Werkzaamheden van de een veroorzaken enorme geluidsoverlast, een ander werkt veelvuldig met chemische stoffen en vluchtige middelen. Activiteiten van de derde geven veel stof tot ver buiten de eigen ruimte. De vierde functioneert alleen in relatief isolement.


(Foto Amstelveenweb.com - 2012)

De ingang van Ateliers 24 aan de Amsterdamseweg 24, waar acht kunstenaars werkten in 2012

De opzet van de oude scholen is zo ruim, dat iedereen vrijelijk naast elkaar werken kan. In de nieuwe opzet zal dit onmogelijk zijn. Waar bedoeld is alle kunstenaars samen onder een dak te brengen en samenwerking te bevorderen, zullen juist irritaties en ruzies ontstaan. Over hoe de activiteiten van de kunstenaars zich moeten verhouden tot die van de overige huurders, architecten en een IT bedrijf die gewend zijn in een cleane omgeving met hightech computers en nette klanten te werken, is niet nagedacht.

Evenmin is nagedacht, hoe de kunstenaars hun nevenactiviteiten vanuit deze locatie moeten uitvoeren. Voor workshops als ‘de kunstenaar in de klas’, cursussen met model, of grotere groepen zijn vrijwel alle ruimtes ongeschikt. Evenals het feit, dat de locatie het onmogelijk maakt voor schoolklassen om nog langs te komen, of ouderen zal afstoten om in de wintermaanden zich in te schrijven voor een cursus. Waar juist van ons kunstenaars een actieve, participerende en naar buitentredende houding wordt verwacht,  wordt ons deze aan de andere kant hier onmogelijk gemaakt.

Wij moeten dan ook helaas concluderen, dat –ondanks uw inzet voor ons een goede oplossing te zoeken- de aangeboden locatie op geen enkele manier een behoorlijk alternatief vormt om de huidige 2 gebouwen samen te voegen noch, dat zij in overeenstemming is met het door de raad omschreven en aangenomen besluit (november 2011) ter realisatie van een Art Factory. Graag willen we u uitnodigen voor een nieuw gesprek, waarin we met beide partijen kunnen kijken hoe we succesvol invulling kunnen geven aan de realisatie.

Met vriendelijke groet, namens alle huurders van een atelier van de gemeente Amstelveen, Ulric Roldanus, Paul van Riel en Joop Rubens

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Antwoord wethouder Levie op 11 juni 2013

Geachte heren,

Allereerst wil ik u hartelijk danken voor uw reactie op het concept Art Factory aan de Bouwerij en mijzelf verontschuldigen voor mijn ietwat late reactie. Al tijdens het bezoek aan de Bouwerij bemerkte ik enige onrust bij u over de voorgestelde locatie. Ik vond en vind het spijtig, dat te moeten constateren.

Wij vinden, dat wij met het voorstel van een Art Factory aan de Bouwerij een reëel voorstel hebben gedaan in het huidige tijdsgewricht, waarmee vele doelen worden gediend. Hierbij wil ik wijzen op de groeiende behoefte aan kleinere cq goedkopere ateliers door nieuwe creatieve stromingen, een ruime expositieruimte en een ruim atelier ten behoeve van educatieve activiteiten.

Ik wil even terug gaan naar het eerste concept van de Art Factory, het containerdorp zoals ik in Londen heb gezien. Na uitvoerig onderzoek is gebleken, dat het realiseren van een dergelijk containerdorp, mede door stringente regelgeving voor dergelijke bouw, niet haalbaar is. Hoge realisatiekosten aan de ene kant en aan de andere kant, omdat het maatschappelijk onverantwoord is om bij de toenemende leegstand van kantoor- en bedrijfsgebouwen voor nieuwbouw te kiezen. Bij u, maar ook bij de gemeenteraad is aangekondigd, dat er eerst gekeken zou worden, of de Art Factory in leegstaande kantoorruimte ondergebracht kon worden.

De gemeente Amstelveen heeft met de vaststelling van het huidige atelierbeleid tevens gekozen voor aandacht voor startende kunstenaars. Wij denken, dat een Art Factory voor deze groep nieuwe mogelijkheden biedt en dat we, gezien de gunstige voorwaarden, waaronder het gebouw op Legmeer ter beschikking kan komen en de diversiteit aan omvang van de ateliers, ook hen een geschikte ateliervoorziening kan worden geboden. Het idee van een gebouw met uitstraling is daarbij niet losgelaten. De verhuurder van het pand ziet geen belemmering in het ‘pimpen’ van het pand, om zo voor de gewenste uitstraling te zorgen.

De gemeente Amstelveen hecht waarde aan ateliers binnen haar gemeentegrenzen, vanwege het versterken van het culturele klimaat en de diversiteit van de stad, maar ook door de aanvullende activiteiten die worden georganiseerd voor inwoners van Amstelveen en leerlingen van het basisonderwijs.

Het exploiteren van ateliers ziet het college echter, zoals ook is aangekondigd in het atelierbeleid en met u besproken, niet als gemeentelijke taak. Wij willen het exploiteren van ateliers graag onderbrengen bij een nog op te richten atelierbeheersstichting.

Juist, omdat wij het exploiteren van ateliers niet als gemeentelijke taak zien is het onzeker, of wij in het kader van noodzakelijke bezuinigingen, de € 35.000 subsidie aan de ateliers zullen moeten continueren. Het onderbrengen van de ateliers aan de Bouwerij en verkoop van de Amsterdamseweg en de Van Weerden Poelmanlaan maakt het echter mogelijk duurzaam de € 35.000,- subsidie in stand te houden, door deze te financieren uit de renteopbrengsten. Het staat u natuurlijk vrij om zelf een betere locatie te zoeken.

Graag willen wij tot slot het volgende opmerken: Van enkele kunstenaars hebben wij juist ontzettend positieve reacties ontvangen. Het realiseren van een Art Factory en in exploitatie geven aan een beheersstichting, kan ook gezien worden als een aanloop naar het realiseren van meer ateliers in leegstaande panden mogelijk deels voor kortere duur, of op projectbasis. Als voorbeeld: de atelierbeheersstichting SLAK in Arnhem verwerft zelf tegen zeer laag tarief leegstaande panden die zij hetzij permanent, hetzij projectmatig verhuren aan kunstenaars.

Ik vertrouw erop u hiermee voldoende te informeren. Mocht u behoefte hebben aan een gesprek dan ben ik daartoe altijd bereid.

Met vriendelijke groet, John Levie, Wethouder kunst en cultuur

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Betreft: bedrijfsverzamelgebouw Bouwerij 81, industrieterrein Legmeer, Amstelveen.

Uw kenmerk: D – 2013/127415 D – 2013/025309

Amstelveen, 12-07-2013

Geachte heer Levie,

Uiteindelijk ontvingen wij in goede orde op 22 juni 2013 uw reactie op ons schrijven van 05 mei 2013. Wij hebben nog wat vragen en kanttekeningen bij uw brief. Uit uw antwoord begrijpen wij, dat u uw plannen om aan de Bouwerij 81 een atelier-verzamelgebouw bij voorkeur wilt doorzetten. Voor uw besluit beroept u zich op het enthousiasme, dat een aantal kunstenaars voor deze locatie heeft en dat er behoefte is aan kleinere atelierruimtes.

Het is u bekend, dat alle huidige huurders van een atelier in een van de beide complexen (A24 en Ateliers 2005) unaniem van mening zijn dat het pand aan Bouwerij 81 ongeschikt is om -volgens het huidige voorstel- als atelier-verzamel gebouw te kunnen functioneren,

Dan kan het niet anders zijn, dat u met meerdere partijen onder de Amstelveense kunstenaars in gesprek bent. En kunnen wij  niet anders concluderen dan, dat u wel genegen bent te luisteren naar deze partij en u geen enkele bereidwilligheid toont om samen met ons, de huidige huurders, te kijken naar een invulling die ook maar enigszins recht doet aan onze wensen en behoeftes.

Met verbazing namen wij kennis van het feit, dat geplande verhuizing van de ateliers ondergeschikt  is aan een grote vastgoeddeal. Verbazing allereerst, omdat we u hier meerdere malen naar gevraagd hebben en u hier altijd ontkennend op reageerde en benadrukte volledig transparant te zijn.

Verbazing ook, omdat de eigenaar van het pand Bouwerij 81 tevens de beoogde koper is van de huidige atelierpanden. Dit feit heeft als gevolg, dat er diverse belangen door elkaar heen lopen. Duidelijk is, dat het belang van de kunstenaars hierbij op de laatste plaats komt. Hieruit moeten wij afleiden, dat de huidige panden niet openbaar ter verkoop aangeboden worden, maar via gunning aan slechts een partij.

In ruil biedt deze partij dan een complex aan voor het atelier-verzamelgebouw. Hierbij is afgegaan op wat deze partij in de aanbieding heeft. Wij, kunstenaars, zijn daarbij nimmer in de keuze voor een pand betrokken geweest, noch aan de invulling daarvan. Deze gang van zaken roept uiteraard vragen op.

De gemeente heeft namelijk de wens uitgesproken om ateliers binnen haar grenzen te hebben, en tevens opteert zij voor de mogelijkheid om diezelfde ateliers door een kunstenaarsorganisatie (u noemt SLAK in Arnhem als voorbeeld) te laten beheren. Dan was het vanzelfsprekend om in eerste instantie te onderzoeken, of beide gebouwen of een ervan, na aanpassingen, hiervoor geschikt zouden zijn.

Hiervoor heeft u geen enkel initiatief genomen, terwijl dit uitstekend gelijk met de doorrekeningen naar de Art Factory had kunnen plaatsvinden. En dat terwijl n.b. de kunstenaars zelf diverse initiatieven hiervoor aan u hebben voorgesteld! Daarnaast had gekeken kunnen worden, of er ook andere geïnteresseerde partijen zijn die de complexen hadden willen overnemen. Hetzij om ze in de huidige vorm als ateliers te continueren, hetzij dat een andere partij wel een werkbaar alternatief als atelier-verzamelgebouw had kunnen leveren.

Los hiervan moeten wij concluderen, dat een gunning aan een partij ipv. een openbare en transparante aanbesteding, strijdig zou kunnen zijn met de Europese regelgeving welke door de gemeente Amstelveen is overgenomen, volgens de Nota aanbestedings,- en inkoopbeleid 2004, die te lezen is op de website van gemeente Amstelveen, d.d. 19 dec. 2012

U heeft bovendien de verwachting, dat hierna op de huidige atelierlocaties woningbouw plaats zal gaan vinden. Dit is strijdig met de uitspraak van de gemeente, dat vrijgekomen schoolgebouwen maatschappelijk bestemd moeten worden.

Daarbij is Amstelveenseweg 24 en de naastgelegen Annakerk een monument en dezen zullen dus niet mogen worden gesloopt, en slechts beperkt worden verbouwd. Consequenties van deze gang van zaken, zal hoogst waarschijnlijk jaren van leegstand en/of braakliggend terrein opleveren. Graag willen wij hier nog in herinnering brengen het opheffen en de sloop van het pand ‘Aemstelle.’

Op de prachtige locatie, waar dit pand stond en waar binnen de gemeente zeer diverse tentoonstellingen georganiseerd konden worden, groeit nu al 8 jaar lang onkruid. Ook de beoogde subsidiegelden t.b.v. de kunsten die hiermee vrijgemaakt werden zijn reeds lang verdampt. De reservering, waar u op doelt om ateliersubsidies te waarborgen door verkoop uit panden snijdt dus historisch gezien geen hout.

Graag ontvangen van u antwoord en toelichting op de volgende vragen:

• Met welke andere belanghebbende kunstenaars of kunstenaarspartijen bent u nog meer in gesprek over de invulling van het nieuwe atelierverzamelgebouw?


• Waarom luistert u wel naar de wensen van die zijde en worden wij van onze kant niet door u betrokken tijdens alle fases van het onderzoek,- en ontwikkelingsproces van een nieuwe locatie zodanig, dat er een invulling komt die ook recht doet aan de wensen en behoeftes van de huidige huurders van een gemeentelijk atelier?


• Waarom heeft geen haalbaarheidsonderzoek plaatst gehad om beide gebouwen, of een ervan, eventueel met aanpassingen, of verbouwing, geschikt zou zijn voor eigen beheer (naar model SLAK, Arnhem) door kunstenaarsorganisatie?


• Waarom worden de panden A 24 en Ateliers 2005 via gunning aan een partij te koop aangeboden, terwijl dit strijdig is met de geldende regelgeving?


• Waarom zijn er geen gesprekken gevoerd met andere partijen die, ofwel de huidige panden met behoud van de ateliers over willen nemen, ofwel een geschikter pand als ‘ruil’ kunnen leveren dan Bouwerij 81?

Hoogachtend, namens alle huurders van een atelier van de gemeente Amstelveen, Ulric Roldanus, Paul van Riel, Pascale Lefebvre en Ingeborg Oderwald

Antwoord wethouder Levie

Betreft Art Factory 5-8-2013

Geachte heer Roldanus,

Hiermee bevestig ik, dat ik uw brief d.d. 12 juli 2013 in goede orde heb ontvangen. Allereerst wil ik (nogmaals) voorop stellen, dat de gemeente Amstelveen het exploiteren van ateliers niet langer als gemeentelijke taak ziet en dat wij, in het kader van noodzakelijke gemeentelijke bezuinigingen, voornemens zijn voor te stellen de subsidie te beëindigen.

Voorts wil ik (nogmaals) benadrukken, dat het u, de huidige gebruikers van de gemeentelijke atelierruimten, uiteraard vrij staat zelf op zoek te gaan naar een alternatieve, naar uw eigen zeggen geschikte en goedkopere huisvesting. In de huidige marktsituatie zijn daar ruim voldoende mogelijkheden voor aanwezig.

Wij hebben ons best gedaan om voor een goede overgangssituatie te zorgen door een private partij het gebouw in Legmeer beschikbaar te laten stellen tegen zeer redelijke voorwaarden.  Om dat in uw belang geleidelijk te laten verlopen zijn we bereid om de bestaande subsidie vooralsnog voort te zetten.

(Foto Amstelveenweb.com - 2013)

John Levie (BBA), wethouder Kunst en Cultuur

U stelt mij een aantal vragen, waarvan ik mede gelet op het vorenstaande, mij afvraag in welk perspectief ik deze moet plaatsen, gezien de inspanningen die worden gedaan vanuit de gemeente om een alternatieve locatie te realiseren. De wensen en behoeften die u eerder schetste zijn de wensen en behoeften van de huidige gebruikers van de ateliers.

Wij willen een duurzame ateliervoorziening in Amstelveen en houden daarom óók rekening met mogelijke wensen en behoeften van toekomstige gebruikers. In het huidige atelierbeleid is aangegeven, dat de gemeente Amstelveen met name startende kunstenaars een kans wil geven hun beroepspraktijk verder op te bouwen. Omdat startende kunstenaars ook werkzaam zijn binnen andere disciplines, hebben zij in die gevallen ook een andere ruimtebehoefte. Daarbij is de startende kunstenaar op zoek naar een goedkoop atelier. Ook hiermee willen wij rekening houden.

De vraag, met welke andere belanghebbende kunstenaars, of kunstenaarspartijen ik in gesprek ben over de invulling van het nieuwe atelierverzamelgebouw kan ik niet plaatsen en is volledig uit de lucht gegrepen. Ik zal daarom niet op uw vragen ingaan. Dat geldt ook voor vragen over de wijze, waarop wij ons overtollig vastgoed willen afstoten. Voortzetting van het huidige gebruik van oudere gebouwen met een hoge onderhoudslast voor taken die wij niet meer als taak van de gemeente beschouwen is voor ons geen optie.

Ondanks de toonzetting van uw brief en de veronderstellingen in uw brief lijkt het mij zinvol zo spoedig mogelijk met elkaar om tafel te gaan zitten voor een constructief gesprek.

Met vriendelijke groet, John Levie, wethouder Kunst en Cultuur